Probleem: welke soort verf zit er op mijn houtwerk?

Probleem: welke soort verf zit er op mijn houtwerk?

Leestijd: 5 minuten 24-06-2021

Je wilt gaan schilderen, maar je weet niet welk type verf er nu op de ondergrond zit. Is het watergedragen verf of terpentinegedragen verf? Dat is belangrijk om te weten, want je moet immers met dezelfde soort verf over de bestaande verflaag schilderen. Wisselen van verfsysteem kan natuurlijk wel, maar dan zal je eerst andere handelingen moeten gaan verrichten. Daarover lees je meer in dit blog.

Welke verf is gebruikt?

Voordat je een bestaande verflaag wilt overschilderen, is het belangrijk dat je weet welk verfsysteem er nu op zit. Deze kennis is noodzakelijk omdat je hiermee kunt bepalen of de nieuwe verflaag die je wilt aanbrengen de oude verflaag verdraagt. Door dit eerst goed te controleren, voorkom je schade zoals onthechting, opweken, craquele etc. Soms kun je door een bestaand bestek of technische tekeningen van de woning achterhalen welk type verf er op het huis zit. Maar als er niets is vastgelegd,  zal je andere wegen moeten bewandelen of dit te achterhalen. Gelukkig geeft de plek waar de verf is aangebracht al een aardige indicatie van het type verf dat is gebruikt. Zo wordt er op hout bijvoorbeeld veelal verf toegepast op alkydhars en acrylbasis. Bij metaal, kunststoffen en steenachtige ondergronden is het verhaal wat lastiger, omdat daar een grote diversiteit van verftypen mogelijk is. Wanneer je twijfelt over het type verfsysteem kun je aan de hand van wat simpele testjes achterhalen welk systeem er reeds gebruikt is. Dit geeft veelal een goede indicatie van het verftype. We moeten hierbij wel zeggen dat deze simpele testjes nooit 100% zekerheid geven. In deze blog geven we aan hoe verschillende verfsoorten te herkennen zijn. Als de bestaande verfsystemen grove afwijkingen vertonen, zoals afbladderen, onthechting, barstvorming etc, moeten de oude verflagen sowieso verwijderd worden. Tip: Lees in dit blog wat je doet tegen blaasvorming tijdens het schilderen.

De simpele en korte uitleg

  1. Acrylaatverf wordt week door middel van wrijven met een in alcohol of spiritus gedrenkte doek. De verf voelt wat plakkerig aan door wrijven met alcohol.
  2. Veegvast lost op in water. Door het wrijven met een natte vinger of natte doek over het oppervlak, zal je merken dat de verf afgeeft. Dit wordt vaak in kelders toegepast.
  1. Alkydhars verf (terpentinebasis): Deze verf of beits zal niet reageren op wrijven met water of alcohol. Eventuele verwijdering van de verflaag kan alleen door middel van afkrabben, afbijten of door gebruik van een verfföhn.

Let op: alkydhars verf kan wat afgeven bij wrijven met een natte vinger of doek. Ook al zal de verf niet onthechten. Dit komt door de veroudering van de verf (verpoederen / verkrijten).

De volledige uitleg

Om het verftype te herkennen worden er vloeistoffen gebruikt, zoals water, alcohol, terpentine, xyleen en afbijt. Als je gaat testen met behulp van vloeistoffen is het belangrijk dat je begint met de vloeistof die het minst agressief is. Vervolgens ga je steeds een vloeistof gebruiken die agressiever is. Zo voorkom je een verkeerde beoordeling. (zie het schema onderaan) Tip: Klinken de verftermen je onbekend? Lees dan dit blog eens!

Vaststellen van verftype van de onderliggende verflagen

Het is vooral met muurverf erg belangrijk dat je goed kijkt naar het gebruikte verfsysteem. Het zou zomaar kunnen zijn dat de verflaag uit meerdere soorten verf bestaat. Wanneer dat zo is, kan dat leiden tot spanning in de ondergrond. Het gevolg daarvan is dat de lagen niet meer hechten en de verf zal er dus afvallen. Om te controleren of er inderdaad meerdere verschillende verflagen over elkaar heen zijn gebruikt, moet je niet alleen de bovenste laag, maar ook de tussenlagen beoordelen. Dit kun je doen d.m.v. de ''trappetjesmethode''.

dikte verflagen

De herkenning van verfsystemen

Hieronder staat een schema waarin je gemakkelijk kunt zien wat je moet doen bij welk type ondergrond. Je ziet dan tevens welk oplosmiddel je kunt gebruiken, wat het effect daar is en bij welke type verf je dit kunt testen. Onder het schema staat nog een uitgebreidere uitleg dat het type verf. Je leest dan hoe de verf reageert.

verfsystemen

Je kunt met een natte spons de verflaag simpel helemaal weg wassen tot op de ondergrond. Houdt wel rekening met het volgende: Als de verflaag alleen oppervlakkig afgewassen kan worden is er alleen sprake van ''krijten''. In dat geval is het een ander soort verf.

Dispersie muurverf

Dit type muurverf wordt met name gebruikt op minerale ondergronden. Het is gebleken dat bij dit type muurverf een groot verschil in kwaliteit te herkennen is. De kwaliteit is voor een groot deel afhankelijk van het percentage bindmiddel dat in de verf zit. Hoe meer bindmiddel, hoe beter de kwaliteit van de verf. Testen doe je door ongeveer 30 seconden met een doekje met alcohol te wrijven op het oppervlak. De meeste van dit type muurverven zullen dan oplossen. Let op: Het is mogelijk dat de muurverf niet oplost, maar opweekt. De muurverf wordt dan zacht van structuur. Houdt rekening met de volgende: - Siloxaanverven lossen ook op met alcohol - Dispersie muurverf lost ook op met xyleen. Vandaar moet je zorgen dat de juiste testvolgorde aanhoudt. Anders krijg je verkeerde resultaten Tip: Weet je niet welke muurverf je voor buiten moet gebruiken? Lees dit dan eens.

Acrylaatdispersie lakverf

Dit type verf wordt met name gebruikt op houten ondergronden. Opnieuw kun je hier met een doekje met alcohol wrijven op het oppervlak. Dit type verf zal dan na circa 30 seconden zacht van structuur worden. Goed om te weten: Dit type verf is zogenaamd thermoplastisch. Dat betekent dat de verf zachter wordt bij hogere temperaturen. Anders gezegd; wanneer de verf warm wordt.

Siloxaanverf

Wederom door het gebruik van alcohol zal ook siloxaanverf oplossen. Het verschil tussen dispersieverf en siloxaanverf is dat de laatstgenoemde waterafstotend is. Om dit te testen kun je siloxaan besprenkelen met leidingwater. Je zult zien dat dit type verf waterafstotend is. Let op: Als de siloxaan laag erg oud is, kan het waterafstotende eigenschap afnemen. Daarom geeft deze test niet altijd 100% zekerheid. Denk er ook aan dat voordat je deze test uitvoert, je de verflaag reinigt.

Alkydharsverf

Dit type verf kenmerkt zich door droging door de zuurstof uit de lucht. De reactie met zuurstof blijft altijd doorgaan, waardoor dit type verf alsmaar harder zal worden. Wanneer de verflaag zijn hardheid heeft bereikt, zal deze als ware ''verstenen''. Als de verflaag op basis van alkydhars niet al te oud is, zal deze door het gebruik van afbijtmiddel gaan blaren. Als de verflaag al oud is, zal het langer duren voordat de blaren zichtbaar zijn aan het oppervlak. Tip: Als de glansgraad van een oude alkydharslaag deels verdwenen is, kun je deze ophalen door met een droge doek te wrijven op het houtwerk.

Mineraal-/silicaatverf

Dit type verf zal niet reageren met oplosmiddelen zoals terpentine of alcohol. Je kunt deze verflagen herkennen aan het grote waterabsorberende vermogen. Als de verflaag vochtig wordt, zal je zien dat de verflaag donkerder wordt. Als de verflaag opdroogt, zal deze weer lichter worden oorspronkelijke kleur terug krijgen.

Epoxyverf

Epoxy is altijd een twee-componenten verf. De droging van dit type verf gebeurt dus via een chemische reactie tussen de basisverf en de verharder. Als de verf eenmaal droog is, is de laag erg goed bestendig tegen chemische stoffen. Deze verf zal dus ook niet oplossen en/of verweken als deze in contact komt met oplosmiddelen en/of afbijt. Tevens kun je dit type verf herkennen aan een doffe en harde laag die veelal vergeeld is. Dit komt door de invloed van UV-licht.

Polyurethaanverf

De droging van polyurethaanverf gebeurt ook middels een chemische reactie tussen de basisverf en de verharder. Er zijn ook polyurethaanverven met een 1-component. Deze verfsoort kenmerkt zich vooral doordat hij vochtverhardend is. Dit type verf is ook erg bestendig tegen chemische invloeden en daardoor verweekt polyurethaanverf niet na contact met oplosmiddelen. Je kunt dit type verf verder herkennen aan een glanzende/halfglanzende, harde laklaag die niet verkleurd of vergeeld is.

Samenvattend

Bovenstaande is natuurlijk heel erg uitgebreid. Daarom noemen we voor het gemak nog even de meest simpele manier van testen: Neem een doekje (het liefst in een contrasterende kleur van je schilderwerk) en doe hier wat spiritus op. Wrijf vervolgens gedurende ongeveer 10 á 15 seconden op de ondergrond. Als de verflaag een beetje opweekt/kauwgumachtig wordt en afgeeft op uw doek, dan zit er hoogstwaarschijnlijk een watergedragen (acrylaat) verf op. Als de verf niet oplost is het een oplosmiddel houdende (alkyd) verf. De producten die je hiervoor nodig hebt kunt je vinden op onze website. Bekijk hier onze winkel voor alle producten.